Open brief aan de heer Patrick De Witte, 3keys en Canvas

Open brief aan de heer Patrick De Witte, bedenker van 'Spam Nieuws',
aan 3keys, productiehuis van 'Spam Nieuws',
aan Canvas, zender van 'Spam Nieuws'

Beste,

Ik was bijna mijn lokale depressie veroorzaakt door het gedrocht van een site die deredactie.be is, doorgekomen, toen ik vrijdagavond Spam Nieuws op mijn tv zag verschijnen. Ik ben al jaren grote fan van The Daily Show en The Colbert Report, fake nieuwsprogrammas van over de plas die een cynische kijk bieden op de echte issues van het moment, en die de feiten niet uit de weg gaan. Toen ik de beschrijving van Spam las, dacht ik dan ook meteen 'Ja! Eindelijk een Vlaamse versie van dit geniale concept!'. Mijn teleurstelling kon niet groter zijn. In plaats van een "The Daily Show" is het een "The Half Hour News Hour" geworden, de miskleun die Fox News ooit produceerde als reactie op "The Daily Show".
Maar ik ben niet iemand die dingen afkraakt zonder dat op een constructieve manier te doen, dus voeg ik bij deze een fijne analyse van precies wàt er mis was met dit programma.
Van in het begin al had ik het gevoel dat heel het programma niet natuurlijk overkwam. Sofie Lemaire, die nochtans drommels goed weet hoe ze een programma moet brengen gezien ze dat al geruime tijd doet op StuBru, zat veel te verkrampt haast te acteren op haar stoel. Dat geeft je als kijker meteen het gevoel dat dit geen nieuwsprogramma is. Dat is het natuurlijk ook niet, maar als je voor de look-and-feel gaat moet het compleet zijn. Ik zou aanraden om de presentatie een heel pak losser te doen. Dit is geen programma dat zichzelf serieus neemt, dus moeten we ook niet doen alsof. Als je de sfeer wat losser maakt gaat de kijker zich ook meer op zijn gemak voelen, en dat had ik ten zeerste nodig. Ik zat er de hele tijd met een gevoel van 'laat dit pijnlijke debacle asjeblief zo snel mogelijk voorbij zijn', een gevoel dat ik ongetwijfeld minder had gehad als er minder een serieux rond het programma hing.
Hoezeer ik ook constructieve kritiek zou willen geven op de twee volgende reportages (de ooglappen en de Waalwatcher), het lukt me niet. Bij de ooglappen weet ik niet wat er mis was waardoor de humor eruit gezogen werd, de Waalwatcher was gewoon te langdradig en té karikaturaal. De kunst is échte mensen te brengen, en die een beetje te vervormen tot een karikatuur van zichzelf. Een karikatuur van zichzelf, maar als het een karikatuur van die karikatuur wordt, zijn we te ver gegaan, en ik denk dat het dit is dat hier gebeurd is.
Bij de tussenkomst van Kamagurka was het hek al helemaal van de dam: een komiek die standup comedy doet met een camera is helemaal geen onderdeel van een (al dan niet fake) nieuwsprogramma. Het ìs echter mogelijk komieken op te voeren, The Daily Show doet dit ook in een stuk dat 'Back in Black' heet. Hier komt de komiek Lewis Black in een stijl die niet veel verschilt van die van Kamagurka, maar dan grappig, een eigenzinnige kijk geven op de actualiteit. Hij doet het echter wel in de studio, vlak naast de presentator, wat al heel wat aan de authenticiteit doet. Een standupper in een groezelig parochiezaaltje (zo zag het er tenminste uit) past gewoon écht niet in het programma. Daarenboven kunnen er dan een aantal casual wissels en kwinkslagen over en weer gebeuren tussen de presentator, wat weer bijdraagt tot het niveau van het programma.
Ook de waarzegster paste weer geheel niet in het programma. Ook hier is de tip: voer haar op als studiogast, als 'deskundige' die een uitleg terzake komt geven. Dat verhoogt de authenticiteit, kadert het segment en zal de humor erin sowieso opvoeren. Ook hier kunnen dan conversaties tussen de gastvrouw en de waarzegster gebeuren om meer mogelijkheden te openen. Het enige humoristische dat ik in dit deel heb kunnen vinden was de π euro per minuut belkosten...
De mediawatcher Gunter Lamoot tegen het einde van het programma was dan weer een aangename verfrissing. Dit stuk was écht grappig en gevat, met beelden waar mooi op werd ingespeeld. Dit is een format dat gerust kan worden uitgebreid naar de andere delen van het programma: er komt een video van een gebeurtenis in de actualiteit, die wordt helemaal fout gekaderd door de presentatrice, hilariteit. Heel simpel, maar doeltreffend.
Voor een programma dat beloofde een cynische kijk op de actualiteit te bieden heb ik vooral een eigen kijk gemist. Opiniestukjes, van de pot gerukte duiding, kortom een EIGEN kijk. Opiniestukjes zijn natuurlijk gevaarlijk. Je moet ervoor zorgen dat de opinie die je uitdrukt in het programma er een is die enkel de meest marginale geesten in de maatschappij zouden kunnen hebben, dat ze zo vergezocht is dat niemand je kan beschuldigen van een foute mening te hebben verkondigd, omdat ze zo fout is dat niemand ze in de eerste plaats kan geloven. Door dit dan ook nog eens te kaderen met een heel foute redenering achter die opinie, komen we opnieuw aan simpele doch doeltreffende humor. Mét een eigen kijk.
Ik heb geprobeerd die laatste twee principes te combineren in een soort demo-concept voor een onderdeel van Spam. U vindt hiervoor een script in bijlage. Het segment dat ik hier heb samengesteld duurt ongeveer 4:30 minuten. Het biedt een echte kijk op de actualiteit, speelt met beelden, en levert totaal foute opinies. Bij deze bied ik u dan ook mijn diensten als schrijver aan voor de toekomst. Met graagte wil ik meewerken aan een betere versie van de Vlaamse The Daily Show. Contactinfo in de .pdf in bijlage.

Met vriendelijke groeten,
Ben Verhaegen

P.S. Deze open brief zal tevens gepost worden op http://ldebetheb.blogspot.com

de .pdf die hier in bijlage wordt vermeld, kan u, de bLezer, ook bezichtigen op http://student.kuleuven.be/~s0104905/Spam.pdf .