yours truly is er nog eens in geslaagd zijn mening wereldkundig te maken: er is een lezersbrief die ik enkele weken geleden gestuurd heb naar 't Pallieterke gepubliceerd, inclusief antwoord van de aangevallen redacteur. Altijd fijn als die mensen antwoorden, maar helaas is het antwoord dat ik hem had gestuurd niet opgenomen. Daarom krijgt u hier de volledige publicatie van woord, wederwoord en wederwederwoord.
De originele lezersbrief
Beste Pallieter, doorgaans erger ik mij bij het lezen van uw, overigens gemiddeld genomen zeer entertainende, blad blauw aan de vaak ongefundeerde, door lege demagogiek geïnspireerde reacties van uw lezers. In enkele eigen lezersbrieven heb ik hier dan ook reeds op gereageerd. Het spijt mij daarom ten zeerste dat het bij deze een van uw eigen redactieleden is die uw blad, zichzelf en vooral ons als lezers onrecht aandoet. In het artikel van Jan Neckers over de - inderdaad jammerlijke - dood van Charlton Heston schrijft de man over de ongeziene grootheid van het epos 'De Tien Geboden' (op het gebruik van die titel kom ik straks nog terug). Groots was de film zeer zeker, maar meneer Neckers kent duidelijk niet te veel van filmgeschiedenis: het in 1939 gefilmde Gone With the Wind was minstens even groot opgezet, bevatte ongeveer evenveel figuranten als The Ten Commandments, etc. Bovendien was haast dezelfde monumentaliteit reeds in D.W. Griffith's 'Birth of a Nation' uit 1915 én Intolerance uit 1916. Maar dat is veruit de kleinste fout die meneer Neckers in dit artikel maakt, want ieder beetje filmkenner moet uiteraard toegeven dat The Ten Commandments inderdaad een mijlpaal uit de geschiedenis is. Het is in diverse naamgevingen dat er het felst uit de bocht wordt gegaan: heel wat films worden om onduidelijke redenen een Nederlandstalige titel toegedicht ('De Apenplaneet', 'De Omega Man', ...). Films dienen aangeduid te worden in hun oorspronkelijke taal, tenzij de titel geschreven is in een schrift dat het moeilijk maakt om dit te doen (dan denk ik aan dronenosjets potemkin (pantserkruiser potemkin), shichinin no samurai (the seven samurai), etc.). Toon voor de rest het respect voor de filmmakers en het intellect van uw publiek door films met hun oorspronkelijke titel aan te duiden. Anders moeten we het maar meteen ook over The Alzheimer Case, Everybody Famous en Character gaan hebben. Verderop in het artikel heeft Neckers het over de film 'The Gladiator'. Ik ga ervan uit dat hij hiermee de film 'Gladiator' bedoelt, waar dus inderdaad geen 'The' in te bespeuren is. Mooie poging tot gebruik van de oorspronkelijke titel echter. Op het einde van het artikel legt Neckers correct uit dat de Amerikaanse wapenlobby de N(ational) R(ifle) A(ssociation) is, maar refereert voor de rest van het artikel aan de NAR. Ook hier vraag ik me af of dit een misplaatste poging tot vernederlandsing is, of een zesmaal herhaalde typfout. Het grote probleem is echter een onderschatting van de politieke fouten van Charlton Heston. Hij was een groot acteur maar weigerde zijn verontschuldigingen aan te bieden nadat hij op een school waar zonet een jong kind was doodgeschoten ging pleiten voor meer wapenbezit. Hij was notoir homofoob: in Ben-Hur (nog een misspelde filmtitel) hing er een zekere seksuele spanning tussen het personage van Heston en Messala, zijn jeugdvriend gespeeld door Stephen Boyd. Heston kwam hiertegen in opstand, zodat het gros van de uitdieping van de relatie tussen die twee personages van Boyd moest komen. Hier is Heston's houding dus niet alleen als mens maar tevens als acteur dubieus; stel u voor dat Anthony Hopkins uit morele overwegingen weigerde Hannibal Lecter als kannibaal neer te zetten... Dus ja, Charlton Heston was een groot acteur, maar laten we hem niet overglorifiëren: hij was een man die ook zeker zijn fouten had. Maar uiteraard over de doden niets dan goeds.
Het wederwoord, doorspekt met mijn commentaren (schuingedrukt)
Beste meneer Neckers,
het doet mij plezier dat u een van de zeer weinigen bent die zijn lezers en hun brieven serieus genoeg neemt om hen van antwoorden te voorzien. U vergeeft mij ongetwijfeld dat ik u dan mijn wederwoord schenk.
mijnheer verhaegen,
met plezier heb ik uw boze brief gelezen.
Ach kom, zo boos wassie toch niet...
1. Ja; ik ken Grifftith's 'Geboorte van een natie' en ik heb 'Gejaagd door de wind' nog zelf gedraaid enz enz maar daar gaat het niet om in mijn stukje.
De kans leek me eerlijk gezegd klein dat u deze films niet zou kennen, maar het ging me ook om de vergelijking.
Ik heb duidelijk geschreven dat ik (en NRC-columnist Frits Abrahams) zo onder de indruk waren van 'De tien geboden' omdat wij kinderen waren toen deze film verscheen. Ik geloof graag dat in 'Gejaagd door de wind' evenveel figuranten rondstruinden en misschien waren twaalfjarigen toendertijd ook onder de indruk maar ik was het niet want ik bestond nog niet. En wat nu uw belangrijkste oprisping betreft: mijn nederlandse titels. Iedere flm had indertijd een Nederlandse titel. Op de affiches stond dwars in grote letters de ..Franse titel en onderaan in een afzonderlijk strookje de Nederlandstalige titel. Ik heb jarenlang een vriend geholpen die de uitbater was van cine Rio in Kontich en daar draaiden we De Apenplaneet en niet 'Planet of the Apes', enz; al was het maar omdat tot in de jaren zeventig zeer weinig mensen Engels kenden. Gezien ik dus jeugdherinneringen ophaal, gebruik ik de Nederlandstalige titels die indertijd iedereen kende. En ik vind het inderdaad leuk om Engelstaligen een koekje van eigen deeg te geven want zij zullen wel degelijk over The Alzheimer Case spreken.--
Daar ben ik mij ook volledig van bewust, dat het destijds zo gebeurde. Maar dat wil niet zeggen dat ik dat niet jammer mag vinden. Ik erger me dood als ik een Franse dvd-winkel binnenstap, en daar haast films als The Horse Whisperer oversla omdat ik enkel l'homme qui murmurait à l'oreille des chevaux zie staan. Eveneens erger ik me dood als ik na de bekendmaking van de oscarnominaties een half uur moet zoeken naar originele titels voordat ik weet welke films nu eigenlijk genomineerd zijn. Zoals destijds met Everybody Famous en moest The Alzheimer Case genomineerd geweest zijn was die inderdaad ook vertaald. Maar nogmaals, het is iets waartegen ik zeker in opstand kom, u zal mij bijvoorbeeld nooit horen spreken over het zevende zegel van Bergman, maar wel over Det Sjunde Inseglet. Nooit over the seven samurai van Kurosawa, wel over shichinin no samurai. Een wereldburger kijkt wereldfilms in wereldtalen.
[Jan Neckers] 2. Acteurs kunnen alleen 'goed' of 'slecht' of 'middelmatig' acteren en of ze nou politiek 'fout' zijn of 'dubieus' doet niets terzake. Daar rekent men een acteur niet of af ; alleen politiekcorrecten hanteren zulke normen en 't Pallieterke is per definitie niet politiekcorrect.
En dat is wat we allemaal appreciëren aan 't Pallieterke.
Overigens vraag ik me af waar u uw mosterd over die zoon van Hur-toestanden hebt gehaald.
Gore Vidal heeft dit jaren na datum bij een aantal verschillende gelegenheden gezegd, u mag het nalezen met referenties op http://en.wikipedia.org/wiki/Ben-Hur_%281959_film%29#Purported_homosexual_subtext.
Ik heb bijna 50 jaar geleden niemand gekend die in de scene Judah-Messala homofiele ondertonen zag. Mannen die elkaar kusten zoals we soms bij de RTBF zagen; mannen die gearmd rondliepen zoals in sommige documentaires uit Italië; ja daar stelden we ons een vraagje over maar die twee gekruiste armen van Judah-Messalah deden we zelf. We gaven ook elkaar een sneetje in de arm en drukten onze bebloede armpjes tegen elkaar maar daar zag niemand iets homo-erotisch in.
Uiteraard niet. Temeer omdat Vidal dus - zoals ik reeds zei - worstelde met Hestons homofobie en dit aspect van het verhaal onmogelijk kon aanbrengen. Vidal heeft de regisseur echter wel gevraagd om Boyd (Messalah) te instruëren er deze subtekst in te leggen. Wat uw andere voorbeelden betreft: natuurlijk zijn er zo tal van voorbeelden van vriendschap zonder homo-romantische of homo-erotische ondertoon. Maar dat wil niet zeggen dat er geen voorbeelden mét zijn.
Er zit dus niets homofiels in die Hur-film temeer omdat Gore Vidal in tempore non suspecto heeft verklaard dat hij Hestons homo-afkeer kende en dus niets homo-vriendelijk kon of wou schrijven want de acteur had het niet genomen. En hij niet alleen want in alle VS-Staten en in het VK was homofilie indertijd een misdaad.
Zie opnieuw de referentie. En het misdaad-argument houdt geen steek: kannibalisme is ook een misdaad, maar dat heeft Silence of the Lambs niet tegengehouden.
En in tegenstelling tot wat u denkt probeert iedere acteur een scenario naar zijn of haar hand te zetten. Dat gebeurt bij 'De Kampioenen' en dat gebeurde zeker in Hollywood 3.
Er is een groot verschil tussen een script proberen naar de hand te zetten en omwille van persoonlijke/geloofsovertuigingen weigeren bepaalde aspecten van een personage uit te werken. En ik hoop van harte dat u de vergelijking tussen Heston en De Kampioenen niet te ver wil doordrijven, dat heeft de arme man ook niet verdiend.
En met die NAR hebt u gelijk. Dat moet dus de bekende Freudiaanse verschrijving zijn.
Dat hoopte ik.
De groeten in Herenthout. Lang geleden dat we er geregeld bij Stan broodjes kochten.
Hartelijk bedankt, al heb ik geen idee wie Stan is... de vloek van de jeugd ongetwijfeld...
BV
Responding to idiocy. Since 1986.
Be The B
Be The B
